Het Amerikaanse amusementspark SeaWorld stopt met het fokken van orka’s en de omstreden shows waarin de dieren optreden. De orkavoorstellingen raakten in opspraak na de documentaire Blackfish uit 2013.
De documentaire draait om de orka Tilikum, die in 2010 verantwoordelijk was voor de dood van trainer Dawn Brancheau. Dit was het derde fatale incident waar Tilikum bij betrokken was, sinds de orka in 1983 gevangen werd genomen voor de kust van IJsland.
Regisseur Gabriela Cowperthwaite van de documentaire wilde met Blackfish de aandacht vestigen op het leven van orka’s in gevangenschap. De dieren zijn erg sociaal, maar kunnen bij onenigheid geen kant op in de relatief kleine bassins. Aanvallen van orka’s op elkaar zijn dan ook geen uitzondering. De stress kan er ook toe leiden dat orka’s zich afreageren op de trainers, iets dat regelmatig is gebeurd sinds de jaren zestig.
Gevoelig punt was dat SeaWorld claimde dat de dieren die zij verzorgen net zolang leven als in het wild, maar dat klopte volgens de regisseur niet. Vrouwelijke orka’s worden in de vrije natuur gemiddeld 60 tot 80 jaar oud, mannetjes zo’n 30 jaar. Volgens verschillende wetenschappelijke studies hebben slechts enkele orka’s die leeftijd in gevangenschap gehaald.
Ook in Nederland speelde deze discussie, nadat de ernstig verzwakte orka Morgan in 2010 uit de Waddenzee werd gered en in het dolfinarium in Harderwijk belandde. Verschillende actiegroepen stapten tevergeefs naar de rechter om Morgan vrij te krijgen. Uiteindelijk werd het dier een jaar later verhuisd naar een dierentuin op Tenerife.
Meer negatieve publiciteit
Na het uitkomen van de documentaire kreeg SeaWorld veel kritiek te verduren. De bezoekersaantallen liepen terug, de beurskoers kreeg een flinke knauw en de financiële resultaten vielen tegen. Dat leidde ertoe dat het management vorig jaar werd vervangen.
De nieuwe topman Joel Manby besloot meteen om bij de vestiging in San Diego de bekritiseerde orka-shows volgend jaar te stoppen.
Maar negatieve publiciteit bleef het beursgenoteerde entertainmentbedrijf met een omzet van 1,4 miljard dollar achtervolgen. Ongunstige beoordelingen op sociale media bereikten afgelopen najaar een nieuwe piek, nadat One Direction-bandlid Harry Styles zijn fans opriep tot een boycot.
En dat was er nog de beschuldiging dat SeaWorld een eigen medewerker had ingezet om te infiltreren in milieuorganisaties die kritiek hebben op de exploitant van themaparken met orkashows. Topman Manby moest vorige maand bekennen dat het inderdaad klopt dat een medewerker zich heeft voorgedaan als dierenactivist.
Stoppen met fokken
Nu, drie jaar na het uitkomen van de documentaire, stopt SeaWorld definitief met het fokken van orka's in de Amerikaanse themaparken, zo maakte het bedrijf donderdag bekend. De huidige orka's in de SeaWorld-parken blijven daar de rest van hun leven, inclusief het kalf waarvan een van de vrouwtjes nu nog zwanger is. Maar er komen geen nieuwe orka's meer bij.
Ook stopt het bedrijf met de controversiële orka-shows in de andere twee vestigingen, in San Antonio en Orlando. In 2018 moet de laatste orka daar zijn kunstje vertonen voor publiek.
De shows worden vervangen door "nieuwe, inspirerende ontmoetingen met orka's". De parken willen zich meer gaan richten op voorlichting, wetenschappelijk onderzoek en het behoud van de dieren.
SeaWorld gaat tevens samenwerken met de grootste dierenrechtenorganisatie van de VS om campagne te voeren tegen commerciële walvis- en zeehondenjacht. Daar investeert het pretparkbedrijf 44 miljoen euro in.
Beleggers reageerden positief op de ingrijpende beslissing van SeaWorld. Het aandeel sloot bijna 10 procent hoger, op 18,72 dollar. Dat is echter flink onder het niveau van 30 dollar waarboven het aandeel steevast bivakkeerde voordat de impact van Blackfish de koers omlaag trok.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl